In veel organisaties zie ik medewerkers die keurig functioneren. Ze komen op tijd, halen hun deadlines en doen wat er van ze gevraagd wordt. Maar ergens onderweg zijn ze iets kwijtgeraakt. Niet hun vaardigheden, maar hun vonk. Ze leveren, maar het leeft niet meer. Ze zijn aanwezig, maar niet meer verbonden met wat ze doen.
Als leider kun je jezelf dan de vraag stellen:
Doen ze hun werk omdat jij het vraagt, of omdat het werk nog echt van henzelf is?
Die vraag gaat verder dan motivatie. Het raakt aan autonomie, eigenaarschap en bestaansrecht. Want het verschil tussen functioneren en bijdragen zit niet in de taakomschrijving, maar in de mate waarin iemand zichzelf terugvindt in zijn of haar werk.
Intrinsieke motivatie is de sleutel
De zelfdeterminatietheorie (ZDT) van Deci en Ryan is een psychologische motivatietheorie die draait om de vraag: “Wat drijft mensen echt?” De kern van de theorie is dat mensen van nature gemotiveerd zijn om te leren, groeien en presteren. Mits aan drie psychologische basisbehoeften wordt voldaan:
De drie psychologische basisbehoeften:
- Autonomie
Je wil het gevoel hebben dat je zélf keuzes maakt. Je handelt vanuit vrije wil, niet omdat iemand anders het je oplegt.
➤ Voorbeeld: een medewerker die zélf mag bepalen hoe hij zijn doelen bereikt, is meer gemotiveerd dan iemand die alles moet afvinken volgens een vast lijstje. - Competentie
Je wil je bekwaam voelen in wat je doet. Mensen hebben behoefte aan het gevoel dat ze ergens goed in zijn (of kunnen worden).
➤ Voorbeeld: een project dat aansluit bij je talenten en waarin je uitdaging vindt, motiveert meer dan werk dat te makkelijk of te moeilijk is. - Verbondenheid
Je wil je verbonden voelen met anderen: gezien, gewaardeerd, onderdeel van een groep.
➤ Voorbeeld: samenwerken in een team waar je je veilig voelt, motiveert meer dan een afstandelijke werkomgeving.
Wat ik zie in de praktijk
Mensen die werken omdat het moet, passen zich aan. Ze doen hun werk, maar raken onderweg iets kwijt: vrijheid, bezieling, energie. Ze zijn moe van het voldoen.
Maar de mensen die werken vanuit zichzelf zijn anders. Zij voelen zich betrokken, zijn trots op wat ze doen en nemen verantwoordelijkheid zonder dat het gevraagd wordt. Ze denken niet alleen mee vanuit de opdracht, maar vanuit de bedoeling. Hun werk is een verlengstuk van wie ze zijn. Niet in afhankelijkheid, maar in expressie. En juist die mensen maken het verschil. Voor hun team, voor de klant en voor de organisatie als geheel.
Wat dit vraagt van jou als leider
Als leider ben jij bepalend voor de ruimte die mensen ervaren om vanuit zichzelf te werken. Geef je opdrachten of open je betekenis? Stimuleer je loyaliteit of eigenaarschap? Creëer je ruimte voor echte motivatie of blijf je hangen in controle?
Leiderschap begint bij de moed om de echte vraag te stellen: Doen mijn mensen hun werk omdat ik het vraag, of omdat het van henzelf is?
Wanneer het klopt, zie je dat direct in gedrag, initiatief en betrokkenheid. Wanneer het schuurt, voel je het ook. Dan zie je terugtrekgedrag, passieve loyaliteit of mensen die fysiek aanwezig zijn, maar intern al afscheid hebben genomen.
Van high performance naar high impact
Mensen die werken vanuit zichzelf bouwen mee. Ze zijn geen uitvoerders, maar dragers van de cultuur. Hun werk is niet iets wat ze doen, het is een deel van wie ze zijn. Ze brengen energie, verantwoordelijkheid en richting. En dát zie je terug in alles: klanttevredenheid, innovatie, teamdynamiek en leiderschapsgroei.
Bij The NeXt Step Company geloven we dat leiderschap pas echt werkt als het klopt met wie je bent én wat je bijdraagt. Daarom combineren wij in onze executive search-aanpak high tech (slim zoeken en data), high touch (echte gesprekken, echte mensen) en high impact (zichtbaar verschil in resultaat én cultuur).
We zoeken geen profielen. We zoeken leiders die écht passen, écht bijdragen en écht blijven.
En jij?
Werk jij met mensen die voldoen aan wat jij vraagt?
Of werk je met mensen die bijdragen omdat het klopt met wie ze zijn?
- Herken je de vragen uit dit artikel in je eigen organisatie?
- Ben je op zoek naar leiders die niet alleen sturen, maar bewegen van binnenuit?
Laten we dan praten.
Over leiderschap dat klopt.
Over mensen die passen.
En over werk dat weer van henzelf mag zijn.
Your People Our Purpose
